PAN AMBROŻY
ZAPRASZA NA SEANS
Zapraszamy do udziału w imprezach, organizowanych w ramach Charytatywnego Festiwalu Filmów Animowanych PAN AMBROŻY ZAPRASZA NA SEANS.
Dzieciaki z klas 3 zachęcamy również do rozwiązania testu Bajkowy pociąg do… wiedzy.
Każdy poprawnie rozwiązany test, to 10 złotych dla Zuzi Mikody.
Zgłoszenia: bajkowypociagdowiedzy@o2.pl
Filmowe adaptacje - Jan Brzechwa
PAN AMBROŻY ZAPRASZA NA SEANS
Jan Brzechwa - adwokat, autor wierszy dla dzieci,
satyrycznych tekstów dla dorosłych, a także tłumacz literatury rosyjskiej.
Jan Brzechwa na niwie poetyckiej zadebiutował w
wieku 17 lat, kiedy to opublikował swoje wiersze w piotrogrodzkim Sztandarze oraz kijowskich Kłosach Ukraińskich. Po demobilizacji
w 1920 roku oraz rozpoczęciu studiów prawniczych, zaczął dorabiać jako autor
tekstów satyrycznych oraz piosenek i skeczów.
Po
ukończeniu studiów prawniczych, jako specjalista w dziedzinie prawa autorskiego,
w latach 1924-1939 pełnił funkcję radcy prawnego ZAiKS (Związek Autorów i
Kompozytorów Scenicznych).
Pierwszy
tomik wierszy dla dzieci Tańcowała igła
z nitką wydał w 1938 roku. Rok później ukazał się drugi tomik Kaczka dziwaczka. We wspomnianych
tomikach znalazły się wiersze, do których z sentymentem wracają kolejne
pokolenia czytelników. Kto z nas nie zna wierszy Tańcowała igła z nitką, Globus,
Nie pieprz Pietrze, Kłótnia rzek,
Żółwie i krokodyle, Pomidor, Na straganie, Rak, Jeż, Krasnoludki, Tydzień,
Rzepa i miód, ZOO, Sum, Sroka, Kaczka dziwaczka, Mucha, Leń, Rozmawiała gęś z
prosięciem, Żaba, Osioł i róża, Na wyspach Bergamutach.
Po drugiej
wojnie światowej Brzechwa wrócił do zawodu adwokata, obejmując stanowisko radcy
prawnego Spółdzielni Wydawniczej
Czytelnik. Został również aktywnym działaczem PEN Clubu, międzynarodowego stowarzyszenia pisarzy założonego w
Londynie, w celu promowania przyjaźni oraz intelektualnej współpracy między
pisarzami z całego świata.
Na lata
powojenne przypada jeden z najważniejszych okresów twórczości bajkopisarskiej
Jana Brzechwy. W 1946 roku wydana została Akademia
pana Kleksa, której kontynuacją były Podróże
pana Kleksa z 1961 oraz Tryumf pana
Kleksa z 1965 roku.
Prawie
czterdzieści lat miłośnicy twórczości Jana Brzechwy czekali na filmową
adaptacje książki Akademia pana Kleksa.
Zrealizowany w 1983 roku, w koprodukcji polsko-radzieckiej film, jest efektem
dziesięcioletniej pracy niedawno zmarłego Krzysztofa Gradowskiego, który
napisał scenariusz, teksty większości piosenek oraz jest autorem części
projektów plastycznych.
Film Akademia pana Kleksa (podobnie jak
książka), opowiada historię dwunastoletniego Adasia Niezgódki. Adaś wraz z
dwudziestoma trzema chłopcami, których imiona zaczynają się na literę A,
zostaje uczniem tytułowej Akademii. Opiekę nad nimi sprawuje profesor Ambroży
Kleks, a pomaga mu uczony szpak Mateusz.
Zdjęcia do
filmu kręcono w pałacu w Nieborowie, przy akwedukcie we wsi Arkadia, w parku
przy zamku w Gołuchowie oraz na ulicach Piotrkowa Trybunalskiego. W scenie
przelotu Adasia do „Psiego raju”, wykorzystano plenery przełomu Dunajca w
Pieninach.
Z realizacją Akademii pana Kleksa, związanych jest
kilka anegdot i ciekawostek. Pierwszym kandydatem do roli profesora Ambrożego
Kleksa był Jan Kobuszewski, jednak ze względu na problemy zdrowotne zmuszony
był zrezygnować, a jego miejsce zajął Piotr Fronczewski.
Komiczna
sytuacja miała miejsce przy obsadzie jednej z ról. Na castingu, który odbywał
się w kawiarni przy Teatrze Żydowskim w Warszawie, pojawił się spóźnialski. W
swoim roztargnieniu potrącił kelnerkę, wylał na kogoś kawę oraz zrzucił
serwetki ze stolika. Tym spóźnialskim był Robert Pluciński, którego zachowanie
tak zaintrygowało, a zarazem spodobało się twórcom filmu, że od razu dostał
rolę Adolfa, lalki stworzonej przez Golarza Filipa.
Dodatkowym
atutem filmu, jest jego warstwa muzyczna. W szczególności warto zwrócić uwagę
na różnorodność gatunkową utworów; od ulubionych przez dzieci Witajcie w naszej bajce, Kaczka dziwaczka, Na wyspach Bergamutach, Leń
czy Jak rozmawiać trzeba z psem,
poprzez liryczne Pożegnanie z bajką
w wykonaniu Zdzisławy Sośnickiej, po heavy metalowy Marsz Wilków zespołu TSA.
Akademia pana Kleksa okazała się olbrzymim sukcesem pod
względem liczby widzów w polskich kinach, w okresie przed 1989 rokiem. Na film
sprzedano 14 094 014 biletów.
Zdjęcia specjalne
(animowane) zrealizowano w Studiu Miniatur Filmowych w Warszawie.
W ciągu 18
kolejnych lat, na ekranach kin gościły jeszcze trzy filmy z profesorem Ambrożym
Kleksem w roli głównej. Oto one:
Podróże pana Kleksa
Film fabularny
będący kontynuacją Akademii pana Kleksa, zrealizowany
ponownie w koprodukcji z kinematografią radziecką. Podróże pana Kleksa podzielone zostały na dwie części: Wysłannicy Bajdocji oraz Wyspa Wynalazców. W filmie pojawili się
bohaterowie, którzy nie występują w pierwowzorze literackim; np. postać
Wielkiego Elektronika została wymyślona przez reżysera i scenarzystę Krzysztofa
Gradowskiego.
Zdjęcia
specjalne (animowane) zrealizowano w Studiu Miniatur Filmowych w Warszawie.
Polska-ZSRR 1986, 162 min
Scenariusz i
reżyseria Krzysztof Gradowski
Pan Kleks w kosmosie
Trzeci z
filmów po Akademii pana Kleksa i Podróżach pana Kleksa, opowiadający o
przygodach profesora Ambrożego Kleksa i jego przyjaciół. Pan Kleks w kosmosie, w odróżnieniu od dwóch poprzednich
produkcji, nie bazował na pierwowzorze literackim Jana Brzechwy. Krzysztof
Gradowski zdecydował się umieścić głównego bohatera w swym autorskim
scenariuszu i pokierował jego losami wedle własnej wizji.
Zdjęcia
specjalne (animowane) zrealizowano w Studiu Miniatur Filmowych w Warszawie.
Polska-ZSRR-Czechosłowacja 1988,
148 min
Scenariusz i
reżyseria Krzysztof Gradowski
Tryumf pana Kleksa
Czwarta i
zarazem ostatnia część, opowiadająca o przygodach ekscentrycznego pana Kleksa. Tryumf pana Kleksa zrealizowany został
jako połączenie filmu aktorskiego i animowanego. W przeciwieństwie do trzech poprzednich
filmów, Piotr Fronczewski jako profesor Ambroży Kleks zagrał tylko głosowo,
ponieważ jego postać występuje wyłącznie w animowanej części filmu.
Polska-Szwecja-Irlandia 2001, 72 min
Scenariusz i
reżyseria Krzysztof Gradowski
Opracowano na podstawie źródeł:
1.
Jan Brzechwa. bn.org.pl, 1 lipca 2016
2.
Filmowy Serwis Prasowy 1984 r., nr 01-02, s. 2-7
3.
Filmowy Serwis Prasowy 1986 r., nr 02, s.4-8
1. Marysia Klasa 8
2. Wiktor Klasa 7
3. Basia Klasa 4
4. Oliwier Klasa 5
5. Alicja Klasa 7
6. Agnieszka Klasa 8
7. Maja Klasa 7
8. Zuzia Klasa 7
9. Michał Klasa 5
10. Laura Klasa 7
11. Staś Klasa 5
12. Milena Klasa 7
13. Zuzia Klasa 7
14. Paulina Klasa 4
15. Ola Klasa 4
16. Karolina Klasa 4
17. Ania Klasa 7
18. Liliana Klasa 6
19. Nikola Klasa 7
20. Franek Klasa 4
21. Weronika Klasa 7
22. Kuba Klasa 5
23. Zuzia Klasa 4
24. Marysia Klasa 8